Moğollar Türkleri Neden Sevmez? Cengiz Han’ın yönetiminde teknolojik olarak gelişmiş bir güç haline gelen ordusu ve tarihteki en büyük ikinci krallığı yaratan Moğollar Türkleri neden sevmez? Bu sorunun cevabını öğrenmeden önce kısaca Moğollardan bahsedelim. Savaşlarındaki zaferlerinin yanında stratejik kararlar sonucu verdiği barışlarla ünlüdür. Mütevazi bozkır yaşamı yaşarken, diğer yandan çağın en ileri teknolojilerini kullanma ustalığıyla başarılara imza atmıştır. Moğol İmparatorluğu bu sebeplerden dolayı tüm zamanların en büyük 2. krallık dönemine imza attı.

Moğol İmparatorluğu’nun zirvede olduğu dönemler tarihin en eski bölümlerini kapsıyor. Başlangıçta Cengiz Han (Temuçin) tarafından yönetilen imparatorluk, 1206-1368 yılları arasında var oldu. Yaptıkları birçok kuşatma, ileri düzeyde teknoloji, devasa çoklukta göçebe savaşçıları sayesinde Avrasya’nın çoğu bölgesine hükmederek genişledi.

Moğollar ve Türkler arasındaki ilişkiyi anlamak için tarihsel bağlantılarına bakmak gerekir. Yüzyıllara dayanan Türk-Moğol bir arada yaşama ve ilişki sorunları gibi temel konularak ele alınarak fikir yürütülmelidir. Türklerin tarihini anlamak için Moğolların tarihini anlamak gerekir. Moğol tarihini anlamak için Türk tarihini bilmek gerekir. Aralarındaki bağlantı bu kadar yakınken, Moğollar Türkleri neden sevmez sorusuna kesin olarak bir cevap vermek için detaya inmek gerekir.

Moğollar Türk Soyundan Mı?

Orta Asya tarihinde birlikte görülen Türk ve Moğol kökenli topluluklar, 10. yüzyıla kadar bir arada yaşadılar. Söz konusu birliktelik, tarihin en eski çağlarından başlayıp asırlar boyu devam etmiştir. Türkler ve Moğollar aralarında çok yönlü kültürel ve siyasi ilişkiler geliştirdiler. Bu ilişkiler analiz edildiğinde iki boyutun olduğu görülmektedir: Kültürel ilişkiler ve siyasi ilişkiler. Siyasi ilişkiler; savaş ve barışın dâhil olduğu aynı coğrafyayı paylaşmaktan doğan çok yönlü mücadeleleri ifade etmektedir. Moğollar Türkleri neden sevmez sorusu bu siyasi ilişkilerle bağdaştırılabilir.

Kültürel ilişkilerin temelini ise aynı hayat tarzını paylaşmanın getirdiği yakınlık ve beraber yaşamanın sonucunda ortaya çıkan aynılık ya da benzerlikler meydana getirmektedir. Bu birliktelik sonucunda bazen Türk kabileleri Moğollaşıyor, bazen de Moğol kabileleri Türkleşiyordu. Moğollar Türk soyundan mı gelir, günümüzde sıkça merak edilmektedir. Çoğu kaynak, Türklerle Moğolların aynı millet olduğunu yazmaktadır. Bu durum Türkler ile Moğollar arasına kesin olarak bir sınır çizmeyi zorlaştırmaktadır.

Kesin bir cevabı olmamakla birlikte, araştırmalar sonucu Moğolların benimsedikleri dinler Budizm ve Şamanizm’dir. İslamiyet ile tanışmaları 14. yüzyılın ortalarında olmuştur. Türkler ise 8. Yüzyılın ortalarında Talas Muhaberesi sayesinde İslamiyet’le tanışmıştır. Herhangi bir Türk boyu büyük bir devlet kurduğunda, Moğol kabileleri bu devlete katılıyor; aynı şekilde bir Moğollar büyük bir siyasi yapı oluşturduğunda, Türk boyları da oraya bağlanıyordu. Aralarındaki yakın ilişkiden kaynaklı Türk soyundandır denilemez, ancak birbirlerinin idaresi altında bulundukları söylenebilir.

Moğollar ve Türkler Neden Savaştı?

Moğollar ve Türkler siyasi nedenlerle savaştılar. Moğolların siyasi bağlamda en güçlü oldukları dönem, aynı zamanda Cengiz Han’ın Moğol İmparatorluğu’nu yönettiği dönemdi. O zamanlar Moğolların Avrupa ve Asya kıtasının büyük bir kısmına hükmettiği biliniyor.

Moğol-Türk savaşları genellikle Moğol İstilası olarak da bilinir. Bu istilaların ana sebebi Moğolların daha fazla güç ve toprak istemeleriydi. Moğollar Türkleri neden sevmez sorusunun cevaplarından biri de bu daha fazla güç ve toprak toplama isteğidir.

1243 yılındaki Kösedağ Savaşı Moğollar ile Türkler arasında olan bir savaştı. Moğol istilalarının başlangıcı olarak bilinir. Anadolu’yu işgal etmek isteyen Moğollar, 3 Temmuz 1243’te Kösedağ Savaşı’nı başlattılar. Savaş, Selçuklu Devleti’nin yenilgisiyle sonuçlandı. Yenilginin nedeni, Anadolu Selçuklu ordusunun ilk çarpışmadan itibaren yanlış bir karar aldığı iddia edilen II. Gıyaseddin Keyhüsrev’di.

Moğol İmparatorluğu nüfusu yüzyıllar içinde artıp Orta Asya’da güçlendikçe, Moğollar çevredeki toplulukları ve bölgeleri istila etmeye başladılar. Moğol istilası olarak adlandırılan bu genişleme döneminde Oğuzlar da istilaya uğradı. Selçuklu rejimini zorlamak için kronolojik olarak iki farklı zamanda meydana gelen bu istilaların ilk dalgası 1015 ile 1020 yılları arasında gerçekleşti. Ancak Anadolu’ya yerleşen Oğuzlar, Selçuklu topraklarına yayılan Moğollarla karşı karşıya gelince, 12. yüzyılda Moğol istilalarından kaçmayı başardılar. Bu savaşlar gösteriyor ki, Moğollar Türkleri neden sevmez gibi düşüncelerin temel cevabı sınırları genişletme isteğidir.

Moğollar ile Türkler Arasındaki Farklar ve Benzerlikler Nelerdir?

Moğollar ve Türklerin akraba olup olmadığı sorusu, bilim adamları ve ilgili taraflarca yıllardır tartışılıyor, ancak bazıları Moğollar ve Türklerin akraba olduğunu iddia ediyor. Bazıları kökenlerinin tamamen farklı olduğunu söylüyor ama Türk-Moğol birlikteliği o kadar güçlüydü ki onlara akraba deniliyor. Peki, aralarındaki farklar ve benzerlikler nelerdir? Gelin birlikte inceleyelim.

Moğollar ve Türkler arasındaki benzerlikler:

• Konuşulan diller arasında büyük oranda benzerlik vardır. Türkçe ve Moğolca arasında birçok ortak kelime bulunmaktadır. Ayrıca dil yapısında da bu benzerlik görülür.
• Ortak değerler ve geriye bırakılan tarihi miraslar (yazıtlar, efsaneler) birbirine benzerdir.
• Bozkır yaşamı ve hayvanlar hakkındaki bilgilerin ve söylemlerin bazıları yaklaşık aynıdır.
• Geliştirilen silahlarda birbirinden etkilenerek yapıldığı gözlenir.

Moğollar ve Türkler arasındaki farklar:

• Fiziksel özelliklerde belirgin şekilde farklar görülür: Yüz şekli, saç tipi, omuzların duruşu vb.
• Elbise giyim tarzında ciddi farklar vardır.
• Temizlik anlayışı iki ırk için de farklıdır.
• Türkler beyaz ırka (brakisefal), Moğolların ise dolikosefal oldukları ilim dünyasında kabul görmüştür.
• Moğollar köpekleri, Türkler ise bozkurtları kendilerine rehber edinmiştir.
• Meclis ve hükümdarlık konusunda da belirgin farklar mevcuttur.

Bu farklar sayesinde, Moğollar Türkleri neden sevmez sorusunun cevabı olarak bazı anlayış farklarının var olduğu da gözlemlenebilir.

Moğollar Türkler Hakkında Ne Düşünüyor?

Moğollar ve Türkler arasındaki ilişkiler büyük ölçüde siyasi nedenlerden kaynaklıydı. Bu dönemde baskın güç Moğollar olarak bilinir. Moğolların Asya kıtasının büyük bir kısmına hükmettikleri de bilinmektedir. Bu dönemdeki yüksek vergiler ve yoksulluk, genellikle göçe yol açan hareketleri ateşledi. Moğollar Türkleri neden sevmez sorusunun cevabı temel olarak istedikleri topraklarda bulunan Türkler oldukları yönündedir. Türk topraklarında yaşanan Moğol istilası aralarında olumsuz sürtüşme ve direnişe neden oldu. Moğol istilası sırasında Moğolların Türklere karşı pek olumlu bir tavır sergilemediği söylenebilir.

Günümüzdeki bilgiler ışığında Moğollar Türkler hakkında ne düşünüyor sorusuna cevap verebiliriz. Tarihte Türk-Moğol münasebetleri genel olarak eski tarihî dönemi kapsamaktadır ve bu dönem aynı zamanda ortak bir coğrafyanın paylaşıldığı bir dönemdir. Ancak bu ilişkiler o zamandan bu yana farklı bölgelerde, farklı dini bölgelerde yüzyıllar geçti. Milletler kendilerine yeni yaşam alanları buldular. Son 600 yıldır dolaylı olarak temas olmadı ve bu geçmiş ilişkiler artık insanlar tarafından hatırlanmaz.

Eski dönemlerde kabile oluşumlarının sık sık değişmesi ve belirgin sosyokültürel açılımın olmaması bu halklar arasında kim Türk kim Moğol olduğunu belirsiz kılmış bu yüzden de kesin olarak birbirlerine karşı belirgin bir düşünce oluşturduğunu söylemek güçtür. Bu yazımızda Moğollar Türkleri neden sevmez sorusunu ayrıntılı bilgiler aktararak cevapladık.